100 ‘Leivese’ straatnaamborden houden dialect levend en zichtbaar

In vele Leuvense straten hangt, naast het klassieke straatnaambord ook een bord met de straatnaam in het dialect. In de Naamsestraat bijvoorbeeld prijkt voortaan ook een bord met de naam “Ieëversestraat''. Het stadsbestuur gaat met dit initiatief in op een vraag van de ‘Academie van het Leuvens dialect’ oftewel de ‘Akademie van ’t Leives’.

Verschillende straten in Leuven kregen, op vraag van de ‘Akademie van ’t Leives’, naast het officiële straatnaambord ook een bord in het Leuvens dialect. “De bedoeling hiervan is om het Leuvens dialect levend te houden en ook zichtbaar te maken in het straatbeeld”, zegt schepen van openbare werken Dirk Vansina. “Het draagt ook bij aan het karakter van de stad, het zorgt ervoor dat het Leives niet verdwijnt.”

100 borden
“Twee jaar geleden werden er op 50 plaatsen straatnaamborden in het Leuvens dialect opgehangen”, weet Dirk Vansina. “De komende weken zal onze dienst signalisatie de volgende reeks borden in het Leuvense stadscentrum bijplaatsen. Er werd gekozen voor een belangrijke stadsas om de ‘Leivese’ straatnaamborden eerst aan te brengen: het Martelarenplein, de Bondgenotenlaan, de Grote markt, Naamsestraat en de Brusselsestraat.”

Voor toeristen is het een leuk weetje, de stadsgidsen vertellen verhalen over hoe de namen zijn ontstaan en waar ze vandaan komen. En voor de Leuvenaars is het een herinnering aan hun moedertaal en thuisstad. Enkele voorbeelden: Gieelenhof (Stadspark), Kattestroot (Deberiotstraat), Sjipstroot (Mechelsestraat) en Zjieeskesbuem (Diestsestraat).

Leeversestroot of Ieëversestroot?
Het lettertype en de kleur van de letters verschilt van de officiële straatnaamborden. Daar is een goede reden voor: de hoofdletter i en de kleine letter l ogen hetzelfde, waardoor er soms verwarring ontstond. Bijvoorbeeld de Naamsestraat, de ‘Ieëversestroot’ (hoofdletter i), werd verkeerd benoemd als de ‘Leeversestroot’ (hoofdletter L). Zo ontstond het verhaal dat de naam ‘Leeversestroot’ afkomstig zou zijn van Leuvenaars die van het vele (Stella) drinken het ‘aan hun lever kregen’. Maar het  is dus eigenlijk de ‘Ieëversestraat, de straat richting Heverlee.

‘Akademie van ’t Leives’
Dat dialecten in heel Vlaanderen onder druk staan, is geen geheim. De bijzonder actieve Leuvense Akademie laat het niet aan haar hart komen en promoot het Leuvens met de nodige gezelligheid en kwinkslagen. De vereniging bestudeert het Leuvense dialect (woordgebruik, uitdrukkingen, evolutie …), houdt de kennis en het gebruik ervan in stand, en moedigt dat met allerlei initiatieven aan: publicaties (waaronder een woordenboek van het Leuvens), een jaarlijks spektakel ‘de Leivese achteneun’ en vooral ook vele gezellige bijeenkomsten. De voertaal, dat spreekt, is het Leuvens. Dat het Leuvens dialect echt nog leeft, blijkt uit het succes van hun activiteiten.