Itinera Nova maakt meer dan 400 jaar stadsgeschiedenis online toegankelijk
Dankzij de vernieuwde website www.leuven.be/itineranova maakt het Stadsarchief twee van de rijkste archiefbronnen beter toegankelijk: de schepenbankregisters en de stadsrekeningen. Deze bronnen uit het ancien régime (14e - 18e eeuw) bevatten een schat aan informatie over het dagelijkse leven in Leuven en Brabant. Dankzij de gedreven samenwerking met vrijwilligers zijn sinds 2009 bijna 100.000 akten gedigitaliseerd en getranscribeerd: elke akte is opgesteld in oud schrift en wordt omgezet naar een leesbare en doorzoekbare versie. Voor de digitale ontsluiting van deze bronnen werkt het Stadsarchief ook samen met het Cologne Centre for e-Humanities dat zich specialiseert in de zoektechnologie voor deze oude bronnen. Met een sterkere zoekfunctie en nieuwe functionaliteiten maakt www.leuven.be/itineranova elke vorm van historisch onderzoek mogelijk.
“Itinera Nova is één van de belangrijkste en omvangrijkste projecten van en voor het Stadsarchief en zijn vrijwilligers”, aldus schepen van cultuur, Bert Cornillie. “De website geeft inkijk in het dagelijkse leven van weleer en maakt 400 jaar stadsgeschiedenis toegankelijk voor onderzoekers, Leuvenaars en alle andere geïnteresseerden die in deze digitale schatkamer willen snuisteren.”
Vrijwilligers en nieuwe technologie
Sinds 2009 en samen met 45 gedreven vrijwilligers werkt het Stadsarchief dagelijks aan de digitalisering en transcriptie van twee unieke bronnenreeksen: de schepenbankregisters en stadsrekeningen. Dit is een belangrijk, manueel, intensief werk. Vrijwilligers scannen de in totaal 1580 registers bladzijde per bladzijde. Op die manier kan je zo goed als alle registers al digitaal bekijken.
Daarnaast hebben de vrijwilligers al bijna 100.000 akten omgezet van het oude handschrift naar leesbaar Middelnederlands, de voorloper van onze huidige taal. Het grootste deel van de getranscribeerde akten komt uit de schepenbankregisters uit de 14e en 15e eeuw: deze akten kan je woord voor woord doorzoeken.
Naast dit manuele werk, zet het Stadsarchief in samenwerking met het Cologne Centre for e-Humanities in op nieuwe technologie, zoals automatische tekstherkenning. "Het Itinera Nova-project brengt zo de kracht van mensen, innovatieve technologie en een rijk historisch verleden mooi samen”, vervolgt Cornillie.
Itinera Nova 2024: verbeterde zoekmachine en meer verhalen
Na 15 jaar heeft de website een flinke make-over gekregen. De sterk verbeterde en intuïtievere zoekmachine heeft meer filtermogelijkheden, geeft zoeksuggesties en maakt gecombineerd zoeken tussen de honderdduizenden akten mogelijk. Verdiep je in testamenten, huwelijkscontracten, verkoopaktes of getuigenissen van burenruzies of diefstallen in de schepenbankregisters. Of duik in de stadsrekeningen voor informatie over de bouw van het stadhuis, herstellingen aan wegen en de stadsomwalling of feestelijke ommegangen. Deze bronnen geven telkens weer een boeiende inkijk in het alledaagse leven. In de nieuwe rubriek ‘akte in de kijker’ krijg je een voorsmaakje van de rijkdom aan verhalen.
Om onderzoek gebaseerd op de schepenbankregisters en stadsrekeningen te delen en nieuw onderzoek te stimuleren, brengt het Stadsarchief regelmatig publicaties uit in de reeks ‘Claves Scabinorum’. De Claves-publicaties behandelen heel uiteenlopende Leuvense thema’s en zijn een must-read voor iedereen met interesse in de Leuvense middeleeuwse geschiedenis.
Meer info
Meer achtergrondinformatie over de schepenbankregisters en de stadsrekeningen of over hoe je kan zoeken in deze bronnen, vind je op www.leuven.be/itineranova
Enthousiast om mee je schouders onder dit project te zetten als vrijwilliger? Alle info op www.leuven.be/vrijwilliger-itineranova of meld je bij het Stadsarchief.
