Jong kunstgeweld adviseert

Leuven bulkt van het jong kunsttalent. Heel wat jonge creatievelingen brengen cultuur in de stad met hun passie voor theater, fotografie, dans, mode, grafische vormgeving, schilderkunst of andere kunstvormen. Alleen is het als startende artiest niet altijd makkelijk om een plekje tussen de gevestigde waarden te veroveren. Tijdens ‘De Stem van Jong Kunstgeweld’ gingen dertig jonge kunstenaars in gesprek met zeven spilfiguren van het culturele beleid in Leuven.

Vindt enkel kunst met een grote K nog een plaats in Leuven? Is er voldoende ruimte om te groeien? Hoe zorg je er als cultuursector voor dat jonge kunstenaars tijd krijgen om te 'rijpen'? En wat is er nodig om ook beginnende creatievelingen voldoende kansen te geven? MIJNLEUVEN, het jongerenlabel van de stad Leuven, pikte een hoop vragen op bij de jonge kunstenaars die zij ondersteunen. De roep om coaching, netwerk en ruimte, zowel repetitie-, tentoonstellings- als vergaderruimte, wordt steeds luider bij jongeren. Zij vinden al een eerste oplossing bij organisaties als MIJNLEUVEN en plekken als STADHUIS en Stelplaats, maar eens ze deze ontgroeien, zijn er weinig doorgroeimogelijkheden. De stap van jongereninitiatieven naar de grote cultuurhuizen is groot. De nood om hierover in gesprek te gaan en samen oplossingen te formuleren des te groter.

MIJNLEUVEN faciliteerde daarom een gespreksavond tussen dertig jongeren en zeven beleidsmakers. Rond de tafel zaten Dirk Vansina (schepen van jeugd), Denise Vandevoort (schepen van cultuur), Peter Bary (directeur van Museum M), Steven Vandervelden (algemeen leider van STUK), Josine De Roover (coördinator van Cas-co), Veerle van Schoelant (participatiemedewerker van 30CC) en Stefanie Lambrechts (projectdeskundige creatieve sectoren van stad Leuven). Zij kwamen allemaal luisteren naar één ding: de stem van jong kunstgeweld.

Nood aan ruimte, coaching en het verkleinen van de kloof
En die stem was duidelijk. De kloof tussen de cultuurorganisaties en de jongeren is te groot. “Ik heb soms het gevoel dat wij, de jonge kunstenaars in Leuven, groene bananen zijn”, klinkt het bij illustratrice en grafisch vormgever Silke Reyntjens. “We zijn jong en onervaren en krijgen goede ondersteuning van MIJNLEUVEN om als kunstenaar te groeien. Helaas merk ik dat cultuurhuizen zich vooral focussen op de rijpe bananen. Er is geen plaats voor een rijpingsproces.” Een pijnpunt dat door andere jongeren bevestigd wordt: de kloof tussen de jonge kunstenaar en de gevestigde waarde is heel groot, de sprong is moeilijk te maken.

Ook de nood aan ruimte werd snel duidelijk. Dansen, schilderen, performen: dat doe je niet op je kleine studentenkamer. Wie creëert, heeft ruimte nodig. Een werkatelier, repetitieruimte of een plek om te exposeren. De ruimte is de stad is beperkt, wat het bovendien extra moeilijk maakt om als jonge kunstenaar te groeien.

Een derde pijnpunt bleek de nood aan netwerk en ondersteuning. Een kunstenaar is meer dan een creatieve geest. Willen of niet, wie zijn creaties aan de man wil brengen, moet ook een communicator en ondernemer zijn. Dat is een hoge drempel voor heel wat starters, ééntje waar ze best wat ondersteuning in kunnen gebruiken. Dat kan via een organisatie met kennis maar ook via een netwerk van andere kunstenaars. Jonge kunstenaars beseffen dat het handig kan zijn om zich te verenigen in een collectief of om vaker met elkaar in contact te staan.

Oplossingen en actiepunten
Deze avond was er niet enkel een van klagen en zagen. De jongeren gingen samen met het beleid op zoek naar concrete oplossingen en mogelijkheden.

Een heel duidelijke roep naar informatiedoorstroming kwam er van zowel de beleidsmakers als de jonge kunstenaars. De cultuurorganisaties doen al heel wat voor startende kunstenaars maar deze informatie komt niet altijd bij de juiste mensen terecht. De nood aan een laagdrempelig aanspreekpunt bij de cultuurhuizen zelf én een soort cultuurloket op stadsniveau is dan ook duidelijk.

Er kwamen ook een heel aantal concrete actiepunten naar voor om jonge kunstenaars op een voordelige manier van ruimte te voorzien. Bijvoorbeeld het (tijdelijk) openstellen van leegstaande gebouwen of het aanpassen van bestaande tariefformules zodat ook jongeren die niet in Leuven gedomicilieerd zijn maar er wel actief zijn, aanspraak kunnen maken op het voordelig huren van vb. theaterzalen.

Naast deze relatief makkelijke wins blijken ook een aantal uitdagingen niet zo snel op te lossen. De algemene nood aan een soort tussenstap tussen de ondersteuning van amateurkunstenaars en meer geavanceerde cultuurorganisaties bijvoorbeeld. “Er zijn tijdens dit gesprek heel wat zaken naar boven gekomen”, zegt schepen van jeugd Dirk Vansina. “Dé antwoorden op al die noden zijn niet altijd op korte termijn te vinden, maar er zijn wel een aantal aanzetten gegeven, een aantal pistes opengezet om tot goede oplossingen te komen. Dit gesprek was een eerste stap en met elkaar praten is zeker iets wat we ook in de toekomst moeten blijven doen. Het is belangrijk dat jonge kunstenaars het stadsbestuur wakker houden, dat ze aangeven wat nodig is om hen te ondersteunen. We kunnen niet alles in één keer realiseren, maar de wil is er om actief tegemoet te komen aan de noden van jongeren.”

Om in te spelen op de vragen die naar boven komen, is er enerzijds nood aan een duidelijke beleidskeuze. Anderzijds ook aan kennis en budget. Schepen van cultuur, Denise Vandevoort, geeft alvast aan dat de stad hier in de toekomst actief wil op inzetten en niet zal meegaan in de Vlaamse besparingstendens op cultuur. “Leuven is Vlaanderen niet. Wij blijven ook in de toekomst investeren in cultuur en maken de komende zes jaar graag budgetten vrij voor de ondersteuning van jong kunstgeweld.”

Naar aanleiding van De Stem van Jong Kunstgeweld maakte MIJNLEUVEN een nota op met concrete aanbevelingen voor het Leuvens cultuurbeleid. Die informatie vind je op mijnleuven.be/destemvanjongkunstgeweld.