Leuven investeert in stadswijk van de toekomst met internationale opdracht voor heraanleg oevers Vaartkom

Flaneren langs de autoluwe oevers van de Vaart, met een gerust hart de kinderen laten ravotten op het nieuwe Victor Broosplein, tot rust komen in een van de drie parken of op weg naar huis nog even het water in. Stad Leuven heeft grootse plannen met de Vaartkom. De komende jaren zal de voormalige industriële site verder opgewaardeerd worden tot een aantrekkelijke stadswijk en ontmoetingsplek voor iedereen, waar waterbeleving, groen, innovatie en architectuur in het oog zullen springen. Voor dit ambitieuze stadsontwikkelingsproject schrijft de stad nu een internationale opdracht uit.

De stad investeert de komende jaren sterk in de volledige heraanleg van de oevers en omgeving, van OPEK tot aan de nieuwe bruggen over de Vaart. Concreet is dat de Vaartkom, Havenkant, het Victor Broosplein en de toekomstige zwemzone.

“De recente ontwikkelingen, met onder andere de tijdelijke invulling van het Victor Broosplein, het autovrij maken van de noordoever, de aanleg van het Sluispark en het openstellen van het park van de Abdij Keizersberg, hebben voor nieuw leven in de buurt gezorgd. En het potentieel is groot. Met de toekomstige inrichting zorgen we voor extra ruimte waar iedereen kan ontspannen, samenkomen, sporten…” vertelt burgemeester Mohamed Ridouani. “We zijn ambitieus voor Leuven en beogen voor de Vaartkom een sfeer en dynamiek die je in steden als Kopenhagen, Barcelona of Bordeaux verwacht. We zijn daarom op zoek naar een ontwerp- en bouwteam dat van de hele site een voorbeeldproject maakt op vlak van innovatie, duurzaamheid en architecturale kwaliteit, waar het unieke karakter van de buurt, ontmoeting en waterbeleving centraal staan”, zegt de burgemeester.

 “De Vaartoevers krijgen het karakter van flaneerboulevards. We vergroten het Victor Broosplein voor OPEK, van gevel tot gevel en versterken het autoluwe en groene karakter. De beleving van de Vaartoevers wordt versterkt als een plek om rustig te wandelen, winkelen of iets te gaan drinken,” zegt schepen van Openbare Werken Dirk Vansina.

Water en groen
Contact met en beleving van het water vormen hét uitgangspunt voor de nieuwe aanleg. “Mensen houden van water in de stad, het geeft rust en biedt tal van mogelijkheden tot ontspanning. Dat potentieel aan de Vaartkom willen we nog meer benutten. We richten een toegankelijke zwemzone in, maar ook sporten langs het water zullen we stimuleren met bijvoorbeeld spelprikkels voor kinderen, een looppiste, beweegbanken voor senioren…”, vertelt burgemeester Ridouani.

Vergroening en ruimte voor wandelaars en fietsers, zijn andere prioriteiten voor het stadsbestuur. Met de aanleg van het toekomstige park Tweewaters krijgt de buurt er een derde park bij. Ook nieuwe straatbomen zullen de wijk groener en klimaatbestendiger maken.

Verder wil de stad dat het ontwerp- en bouwteam een voorbeeldproject uitwerkt op vlak van duurzaamheid en innovatie met onder meer het gebruik van hernieuwbare energie, herbruikbare bouwmaterialen, multifunctionele infrastructuur en slimme toepassingen.

Creatieve dynamiek en levendigheid
Dankzij de aanwezigheid van tal van creatieve bedrijven en culturele organisaties is de Vaartkom het creatieve hart van Leuven. “De toekomstige invulling van de silo’s, de Molens van Orshoven, de Marie Thumassite… zal de dynamiek nog versterken”, zegt Ridouani. “Daarom vinden we het belangrijk dat die creatieve sfeer ook zichtbaar is in het publiek domein. Dat kan met kunstwerken die toegankelijk zijn voor iedereen of met een plaats voor optredens in het openbaar domein. Het verder opwaarderen van de buurt zal alle Leuvenaars, en ook de horeca en handel ten goede komen”, alsnog de burgemeester.

Leuvenaars betrekken
Het stadsbestuur hecht veel belang aan participatie en zal ook bij de verdere ontwikkeling van de Vaartkom de buurt en breder alle Leuvenaars betrekken. Op de gemeenteraad van november wordt de projectdefinitie en opdracht voor de heraanleg van de oevers ter goedkeuring voorgelegd. Vervolgens selecteert de stad in het voorjaar van 2020 een vijftal bouwteams. Zij werken een ontwerp uit, waarvoor de buurt ideeën kan geven.

Eind volgend jaar worden dan drie teams gekozen die het ontwerp verder uitwerken. Een jury kiest daaruit het definitieve ontwerp. In de jury zal ook een groep Leuvenaars zitten. Die inwoners worden per loting gekozen. Zij beslissen mee over het uiteindelijke resultaat. In augustus 2022 zouden de werken kunnen starten.