Leuven start proeven voor innovatief warmtenet op site Marie Thumas

Op de site van de oude conservenfabriek Marie Thumas aan de Leuvense Vaart starten stad Leuven, Revive, Kelvin Solutions en ECoOB een proefproject voor een warmtenet waarbij ze aquathermie, geothermie en zonne-energie samen slim zullen inzetten. De combinatie van energie uit water, bodem, lucht en zon moet ervoor zorgen dat de hele omgeving klimaatneutraal verwarmd en gekoeld kan worden. Het gaat om een primeur in Vlaanderen. Dit grensverleggende technologische concept biedt potentieel voor de rest van de stad en is een belangrijke schakel in de klimaatneutrale ambitie tegen 2030 van Leuven. Als onderdeel van het testproject vond er vandaag een eerste proefboring plaats.

Aan de oude conservenfabriek Marie Thumas tussen Wilsele-dorp en de Vaart wenst Revive straks een levendig stadsdeel met bedrijfsruimte, woningen, handelszaken, verenigingen en nieuwe voetgangers- en fietsverbindingen te ontwikkelen. De site krijgt een nieuwe toekomst waarin duurzaamheid een belangrijke rol speelt. Projectontwikkelaar Revive slaat hiervoor de handen in elkaar met stad Leuven, experten van Kelvin Solutions en energiecoöperatie ECoOB.

Van gesloten fabriek naar duurzame stadsuitbreiding
“Leuven pioniert als eerste stad in Vlaanderen met een warmtenet dat de energie van verschillende natuurelementen combineert,” zegt burgemeester Mohamed Ridouani. “Dit innovatieve warmtenet heeft bovendien het potentieel om uit te breiden naar de omgeving van de Vaart en als energiehub de hele omgeving te verduurzamen. Op die manier concretiseren we onze rol als Europese Innovatiehoofdstad, en staan we een stap dichter bij het bereiken van de klimaatdoelstellingen.”

Revive zal de site aan de Leuvense Vaart herontwikkelen tot een plek die werken, cultuur, ondernemen, wonen en ontspanning met elkaar verbindt. Wat vroeger een gesloten fabriek was, zal omgetoverd worden tot een volwaardige stadsuitbreiding. “Leuven werd eerder al uitgeroepen tot één van de meest innovatieve steden van Europa, en daar zal een bedrijvensite als Marie Thumas ook aan bijdragen. We willen met deze site, zowel op vlak van invulling, beleving, vorm, als duurzaamheid een voorbeeld stellen. Ambities die we van bij het begin met dit duurzaam energieconcept onmiddellijk concreet willen maken. De combinatie van geavanceerde technologie, onze unieke locatie langs de Vaart en de ambitie naar een klimaatneutrale toekomst zorgt hier voor een uitzonderlijk project”, zegt Alexandre Huyghe, CEO bij Revive.

Innovatief verwarmen en verkoelen
“Dit is een belangrijke stap voor de stad Leuven in haar ambitie om tegen 2030 klimaatneutraal te zijn. De uitrol van warmtenetten en collectieve groene warmteprojecten zijn cruciaal om die ambitie ook waar te maken. We zetten volop in op energiebesparing, maar de energie die nodig is, moeten we maximaal hernieuwbaar én lokaal produceren. Dat maakt Leuven meer energie-onafhankelijk en het zorgt er bovendien voor dat onze investeringen in energie in de eerste plaats lokaal opbrengen. In het licht van de actualiteit is dat meer dan ooit belangrijk”, vertelt schepen van klimaat en duurzaamheid David Dessers. “Dit systeem is niet alleen innovatief en uitermate duurzaam, maar is ook een mooi voorbeeld van het type energiesystemen die we op grotere schaal willen uitrollen omdat we de Leuvenaars erbij betrekken.”

“We gaan er prat op dat Leuven sterk inzet op milieuvriendelijke stadsontwikkeling en het bannen van fossiele brandstoffen. Dat daar de toekomst ligt, bewijst overigens de huidige energiecrisis – een gevolg van klimaat- en geopolitieke problemen. Ook het ecologische voordeel is gigantisch, want van CO2-uitstoot is geen sprake meer. Om nog maar te zwijgen van de voordelen voor de bewoners: zij moeten minder betalen om hun huis te verwarmen. Erg aanlokkelijk,  zeker nu de kosten voor fossiele brandstoffen de pan uit swingen. De herontwikkeling van Marie Thumas past helemaal in het rijtje van stadsontwikkelingsprojecten waar je deze innovatieve technologieën terugvindt. Zo beet het Janseniushof in 2017 de spits af met een koudenet dat in drie jaar al 300 ton CO2 uitspaarde. En op dit moment boren we 288 putten voor geothermische warmtenetten op de Hertogensite, het grootste in Vlaams-Brabant. Daar verwachten we een afname van zo’n 1000 ton CO2-uitstoot per jaar. Ook in andere stadsontwikkelingsprojecten als Burenberg, de Bottelarijsite, Nieuw Leuven, de klimaatneutrale wijk Sint-Jansbergsesteenweg … zul je ze straks aantreffen”, aldus Carl Devlies, schepen van ruimtelijk beleid.

Om de vernieuwde Marie Thumas site volledig toekomstbestendig te maken, ontwikkelen de verschillende partners een innovatief concept voor een warmtenet, waarbij ze warmte en koude halen uit de vier natuurelementen. “Warmte en koude kan je uit het water van de Vaart halen, de bodem doet dienst als opslag, warmtepompen putten bijkomende energie uit de lucht wanneer het nodig is, en de zon wekt de elektriciteit voor de werking van de installatie op. Lokale energiebronnen worden dus optimaal ingezet en slim gecombineerd. Een intelligente sturing, zal op elk moment van het jaar de meest efficiënte bron inschakelen. En fossiele energiebronnen komen er niet meer aan te pas,” duidt Hartwin Leen van Kelvin Solutions. “De proefboring is de eerste stap in de realisatie van het project. De resultaten laten ons toe de installatie en het warmtenet verder te ontwerpen, en op basis daarvan verdere stappen te nemen zoals de vergunningsaanvraag. Daarbij sluiten wij ons aan bij de timings die Revive voor ogen heeft: zij verwachten nog dit jaar een vergunningaanvraag in te dienen, om begin 2023 met de werken te starten.”

Samen met de Leuvenaars
Het is energiecoöperatie ECoOB die voor maximale participatie van de bewoners van de Marie Thumas site en bij uitbreiding de Leuvenaars zorgt. “ECoOB geeft de inwoners, en later bij uitbreiding alle Leuvenaars, de kans om mede-eigenaar van de energetische installaties te worden en zo niet alleen een steentje bij te dragen aan dit mooie project maar er ook de vruchten van te plukken in de vorm van een dividend. Een maatschappelijk zinvolle en rendabele investering die van duurzame energie een streekproduct maakt”, vult ECoOB bestuurder Johan Rosius aan.

Uitbreiding
Als het warmtenet er komt, is het zodanig ontworpen dat het op termijn nog kan uitbreiden. Zo kunnen de stad en de partners het innovatieve concept later ook inzetten om andere gebouwen in de omgeving op eenzelfde manier van groene energie te voorzien. Uit de Wijkgebonden Energiestrategie blijkt daarnaast dat het potentieel voor warmtenetten vooral groot is in de Leuvense binnenstad, de verstedelijkte gebieden in Kessel-Lo en bij stadsontwikkelingsprojecten, zoals Leuven Noord en het gebied rond de Vaartkom.