Leuven start regionaal schakelzorgcentrum op in campus Pellenberg van UZ Leuven

Leuven werkte de voorbije weken volop aan de oprichting van een regionaal schakelzorgcentrum om de piek aan coronapatiënten op te vangen. Een schakelzorgcentrum is een centrum tussen ziekenhuis en thuisverblijf. Het laat toe om zoveel mogelijk bedden in het ziekenhuis beschikbaar te houden voor zieken die dit het meest nodig hebben. Op vraag van de gouverneur zal stad Leuven een coördinerende rol opnemen voor de regio: voor de eerstelijnszone Leuven en voor de twee aangrenzende eerstelijnszones. Daarvoor start stad Leuven samen met de eerstelijnszones en de ziekenhuizen een schakelzorgcentrum op op Campus Pellenberg van UZ Leuven. Ook de mogelijkheid om patiënten onder te brengen in enkele hotels wordt onderzocht.

Het Leuvense zorglandschap is bijzonder, omdat sterke instellingen, zoals het UZ Leuven, het Heilig Hartziekenhuis, de KU Leuven, Zorgzaam Leuven en alle eerstelijnsactoren zoals de huisartsen(kringen), de organisaties voor geestelijke gezondheidszorg, de revalidatie-instellingen, maar ook de thuiszorgorganisaties intensief samenwerken. Kennisdeling tussen al deze partners is een grote sterkte in het bestrijden van het coronavirus, en zeker ook als motor in de organisatie van de nazorg voor corona-patiënten.

“De ziekenhuizen hebben snel extra bedden voor corona-patiënten kunnen creëren, zowel voor patiënten in niet-kritieke als in kritieke toestand. Dat was een indrukwekkend huzarenstuk”, zegt burgemeester Ridouani. “Op dit moment is er nog voldoende capaciteit maar we willen ons voorbereiden zodat er altijd voldoende plaats is om zieke COVID-patiënten op te vangen. Om dat te garanderen, wordt een schakelzorgcentrum opgestart”, alsnog de burgemeester, na overleg met alle betrokken beleidsverantwoordelijken.

Zo’n schakelzorgcentrum zit tussen ziekenhuis en thuisverblijf. Soms moet een uit het ziekenhuis ontslagen COVID-patiënt nog minimaal 7 dagen in quarantaine, andere ex-patiënten hebben doorlopende zorg nodig zoals zuurstoftherapie en revalidatietherapie, wat thuis niet altijd mogelijk is. Ook COVID- en niet-COVID- patiënten die niet ziek genoeg zijn om in het ziekenhuis te verblijven, maar niet thuis kunnen verblijven, kunnen er terecht, maar enkel op doorverwijzing. De hele doorstroom van zorg - van ziekenhuis tot revalidatieziekenhuis, tot thuiszorg - wordt zo goed mogelijk opgenomen.

Van OOTT naar schakelzorgcentrum
Op Campus Pellenberg van UZ Leuven worden afdelingen klaargemaakt om er een schakelzorgcentrum in te richten, zowel voor uit het ziekenhuis ontslagen COVID-patiënten als voor niet-COVID-patiënten. Vandaag bevindt zich er het Oriëntatie- en OpvolgingsTraject Thuiszorg (OOTT) voor kwetsbare ouderen. Het OOTT is een pionierstraject, opgestart door verschillende zorginstellingen in de eerste-, tweede- en derdelijnszorg, voor ouderen die na een ziekenhuisopname niet meteen naar huis kunnen. Ook konden huisartsen rechtstreeks doorverwijzen naar het OOTT indien er nood was om de thuiszorg te (her)organiseren bijvoorbeeld door het plots wegvallen van de mantelzorger. Het is een soort schakelzorgcentrum avant la lettre en vormde de inspiratie voor het draaiboek over schakelzorgcentra van de Vlaamse overheid. Leuven kan daardoor terugvallen op de expertise die de voorbije jaren in het OOTT is opgebouwd. Het OOTT wordt momenteel ook ondersteund door Zorgzaam Leuven. 

Tegen maandag 6 april zullen 32 bedden klaarstaan in het schakelzorgcentrum, in gescheiden afdelingen voor corona-positieve en corona-negatieve patiënten. Er kunnen nog eens 20 plaatsen bij gemaakt worden, mocht het nodig zijn. De richtlijnen van Vlaanderen mikken op 30 bedden per schakelzorgcentrum.  Voor de huidige patiënten die in het OOTT verblijven, wordt verder zorg gedragen.

“Het is als voorzitter van de eerstelijnszone Leuven deugddoend om zien hoe hard er gewerkt is om een sterk bestaand concept (OOTT) op zeer korte termijn om te vormen naar een schakelzorgcentrum”, zegt Bart Tirez, voorzitter van de eerstelijnszone Leuven, na overleg met de andere betrokken eerstelijnszones. “We willen ervoor zorgen dat patiënten zich goed voelen op deze plek en de terugkeer naar huis op de best mogelijke wijze verloopt.”

Op Campus Pellenberg worden alle nodige medische en logistieke voorzieningen klaargemaakt. De eerstelijnszones hebben de voorbije weken hard gewerkt om het nodige zorgpersoneel voor het schakelzorgcentrum in te plannen en bijkomende opleiding te geven. Dat is een uitdaging in een zorgmetropool als Leuven, waar veel medisch personeel nodig is in de bestaande zorginstellingen. Er wordt nauw samengewerkt met de thuiszorgdiensten en de huisartsen, om personeel te verschuiven naar het schakelzorgcentrum. Alle partners leveren grote inspanningen om het schakelzorgcentrum snel operationeel te krijgen, al blijft voldoende medisch materiaal voor het personeel, zoals beschermende mondmaskers, schorten, handschoenen, brillen… een bezorgdheid, waar de federale overheid hopelijk snel een antwoord op kan bieden.

Mogelijke uitbreiding naar hotels voor niet-COVID-patiënten
Mocht er in de ziekenhuizen meer ruimte nodig zijn om COVID-patiënten te verzorgen, is er de mogelijkheid om niet-COVID-patiënten over te plaatsen naar enkele hotels voor verzorging. Een vijftal Leuvense hotels boden hun kamers aan. Momenteel werken UZ Leuven en de stadsdiensten verder uit wat nodig is om patiënten te kunnen onderbrengen in de hotels, qua verzorging, logistiek, catering... Ook de mogelijkheid om er zorgpersoneel te laten logeren wordt bekeken.

Stad Leuven werkt actief mee met de zorgpartners
“We werken samen met heel veel partners: de drie eerstelijnszones over 14 gemeenten heen, de ziekenhuizen…”, zegt burgemeester Mohamed Ridouani. “De stad zal ook haar personeel inzetten. Twee topambtenaren zullen de rol van coördinator op zich nemen. Zij zullen zich vooral concentreren op logistiek, de catering en het onderhoud. Daarnaast zal er ook bekeken worden welke rol de stadsmedewerkers kunnen opnemen.”

Om het schakelzorgcentrum en de opstart ervan goed te organiseren, is een stuurgroep opgericht waarin elke partner vertegenwoordigd is. Burgemeester Ridouani neemt het voorzitterschap op zich. Een operationeel team maakt het centrum startensklaar. De expertise van alle partners wordt optimaal benut en ingezet.

Eerstelijnszones
Eerstelijnszones zijn opgericht om het werk van lokale overheden, zorg- en hulpverleners beter op elkaar af te stemmen. Zo kunnen alle partners (thuiszorgdiensten, woonzorgcentra, CAW, huisartsen, kinesisten, apothekers, geestelijke gezondheidzorgorganisaties, patiëntenverenigingen, ervaringsdeskundigen en lokale besturen) een effectieve en kwalitatieve eerstelijnszorg garanderen. Leuven en deelgemeenten vormen de eerstelijnszone Leuven. De zone Leuven Noord omvat Boortmeerbeek, Haacht, Rotselaar, Holsbeek, Keerbergen en Tremelo. De zone Leuven Zuid bestaat uit Kortenberg, Herent, Bertem, Huldenberg, Oud-Heverlee, Bierbeek en Lubbeek. Het schakelzorgcentrum kan patiënten van al deze gemeenten opvangen.