Stad Leuven voert strijd tegen zwerfvuil verder op

Stad Leuven sensibiliseert al jaren over zwerfvuil. Met succes, want volgens de stadsmonitor van de Vlaamse overheid heeft Leuven van alle centrumsteden de netste straten en voetpaden. Desondanks ontsiert zwerfvuil nog heel wat straten, pleinen en parken, tot ergernis van veel Leuvenaars. Het opkuisen van zwerfvuil en sluikstort kost de maatschappij handenvol geld. Daarom gaan voor het tweede jaar op rij zwerfvuilvaststellers van OVAM, de Openbare Vlaamse Afvalstoffen Maatschappij, op vraag van de stad de komende weken over tot handhaving.

Iedereen weet dat een blikje of een leeg zakje chips op straat gooien niet kan, maar toch gebeurt het nog vaak. Het ontsiert straten, pleinen en parken en vervuilt het milieu. Het duurt maar liefst 50 jaar vooraleer een blikje frisdrank is afgebroken in de natuur. Bovendien kost het handenvol geld om al dat afval op te kuisen.

“Elke dag zijn een veertigtal medewerkers van de stad op pad om onze straten proper te maken. Vorig jaar haalden we 285 ton zwerfvuil en sluikstort op, dat is 23% minder dan het jaar ervoor. Dat is goed nieuws, maar we zijn er nog niet. De voorbije jaren hebben we op verschillende manieren mensen gesensibiliseerd om hun afval niet op de grond te gooien. Met bijvoorbeeld gerichte campagnes. Ook de gemeenschapswachten spreken mensen aan en delen zakasbakjes uit aan rokers", vertelt schepen van afvalbeleid Thomas Van Oppens. "Dat zullen we blijven doen. Maar met de lente in het land willen we dat iedereen kan genieten van een plekje in de zon op een proper openbaar domein. Daarom voeren we de strijd tegen zwerfvuil op en schakelen we dit voorjaar opnieuw zwerfvuilvaststellers van OVAM in. Wie afval op de grond gooit, riskeert een GAS-boete."

De vaststellers gaan een eerste keer op pad tijdens het EK Running in het weekend van 12 en 13 april.

Drie halve dagen, 44 vaststellingen
​Vorig jaar deed de stad voor het eerst een beroep op de zwerfvuilvaststellers van OVAM. "Zij richtten zich toen specifiek op sigarettenpeuken, een hardnekkig probleem. Nog teveel rokers gooien een peuk op de grond alsof het geen afval is. We hebben de samenwerking met OVAM als effectief ervaren. Daarom zetten we ze dit voorjaar verder", aldus Van Oppens.

De zwerfvuilvaststellers gingen in juni vorig jaar drie halve dagen op pad in het winkelwandelgebied en deden 44 vaststellingen. Veertig dossiers werden afgesloten met een GAS-boete. In twee dossiers werd bemiddeling toegepast, waarbij minderjarige overtreders een dag meeliepen met medewerkers van de dienst stadsreiniging. In twee dossiers werd een waarschuwing opgelegd. Dertig procent van de overtreders diende verweer in. De meesten toonden daarbij schuldbesef en boden hun excuses aan.

Zwerfvuilhandhavers
​De Vlaamse overheid stelt sinds eind 2021 via OVAM handhavers ter beschikking van steden en gemeenten om hen te ondersteunen in de dagelijkse strijd tegen het zwerfvuil. Het voorbije jaar maakten zij 6.609 bestuurlijke verslagen op in heel Vlaanderen, het leeuwendeel voor het weggooien van sigarettenpeuken maar ook voor het op de grond gooien van blikjes, verpakkingen en hondenpoep.

“De inzet van de zwerfvuilhandhavers kan een wezenlijk verschil maken in de strijd tegen zwerfvuil. Een goed zwerfvuilbeleid focust niet alleen op preventie, communicatie, de juiste infrastructuur en participatie maar zet ook in op handhaving. Dat is niet alleen rechtvaardig, het toont ook aan dat er wel degelijk een serieuze pakkans is voor wie zich niet aan de regels houdt”, zegt Jan Verheyen, woordvoerder van OVAM.

De OVAM-vaststellers controleren in burger, maken een bestuurlijk verslag op van hun vaststelling en sturen dit door naar de sanctionerend ambtenaar. Op basis van het bestuurlijk verslag start de sanctionerend ambtenaar onafhankelijk de procedure in het kader van de gemeentelijke administratieve sancties (GAS) op. Hij bepaalt na de ontvangst van een eventueel verweer welk gevolg er aan de overtreding moet worden verleend. Het is dus niet zo dat de vaststellers beslissen een boete op te leggen of ter plekke de boete innen; de uiteindelijke beslissing ligt bij de sanctionerend ambtenaar.